«Κιάφα» η πρώτη καστροπολιτεία-συνοικία της Ύδρας

Ύδρα. Δημιουργία της πρώτης Συνοικίας του οικισμού της Ύδρας’ της Συνοικίας της Κιάφας.

Από: ΥΔΡΑ ΥΔΡΕΑ ΥΔΡΟΥΣΣΑ

Link:http://hydra-hydrea-hydroussa.blogspot.gr/

Οι πρώτοι χριστιανικοί πληθυσμοί που μετοίκισαν στην Ύδρα μέσω της Πελοποννήσου δημιούργησαν την πρώτη συνοικία στην περιοχή της Κιάφας. Ο πρώτος αυτός οικισμός απέκτησε φρουριακή δομή-στα πρότυπα των οικισμών των Κυκλάδων-προκειμένου να προστατεύσει τους κατοίκους της νήσου από τις αλλεπάλληλες πειρατικές & ληστρικές επιδρομές.

Ο στρατηγός Αντώνιος Βίγκος (Το Μέλλον της Ύδρας,Τεύχος Απρίλιος 1933,σελ 148), περιγράφει την οικιστική δομή του πρώτου οικισμού της Ύδρας ώς εξής:

«Είναι ο τύπος των αρχαίων Μονών και ιδίως του Άθωνος,οίτινες εκαλούντο και κάστρα,εις τας γωνίας δε είχον και έχουν ακόμη δώματα υψηλότερα τους καλούμενους πύργους, εξ ων κατασκοπεύουν το πέριξ έδαφος. Οι πρώτοι λοιπόν καταφυγόντες είς Ύδραν, έκτισαν τον συνοικισμόν των, την Κιάφαν, και φυσικά ανήγειραν εις το μέσον του μικρού περιβόλου την πρώτην   εκκλησίαν,του Χριστού (Γέννησις).Ότε δε κατόπιν ήρχισαν αυξανόμενοι οι πρόσφυγες, ήρχισεν η εκτός του κάστρου τούτου ανέγερσις οικιών και η επέκτασις της πόλεως πλέον προς όλας τας διευθύνσεις και ιδίως προς την παραλία ένθα και ο λιμήν, ούτος είχαν την ανάγκην ώς ναυτικοί πλέον,τότε εκτίσθη και ο ωραίος πράγματι έξωθεν του κάστρου ναός του Αγίου Ιωάννου»

Όντως,στο κέντρο του οικισμού της Κιάφας, οικοδομήθηκε η εκκλησία της Γεννέσεως του Ιησού Χριστού (Μικρός Χριστός),η οποία (μαζί με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου του Μπουρνταβέρτη) θεωρείται ώς η αρχαιοτέρα εκκλησία της Ύδρας.

Ο ιερεύς Δημήτριος Χελιώτης (Χριστιανική Ύδρα) αναφέρει χαρακτηριστικά για την εκκλησία της Γεννέσεως του Χριστού στην Κιάφα: «.....Λέγεται οτι είναι ο πρώτος Ναός που εκτίσθη εν Ύδρα, κοινώς η πρώτη εκκλησία.Ποιον όμως έτος και ποίαν εποχήν είναι άγνωστον. Παρ’όλας τας προσπάθειάς μας και τας επανειλλημένας μελέτας,ουδέν ηδυνήθημεν δυστυχώς να εύρωμεν...»

ένω σε άλλη αναφορά του συμπληρώνει:«..Ἓξ ὅλων τῶν συμπερασμάτων πειθόμενα καὶ πιστεύομεν, ὅτι ὄντως αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἐκκλησία τῆς Ὕδρας, λέγεται δὲ ὅτι τὴν ἐγκαινίασεν ὁ Τζιᾶς καὶ Θερμίων Ἐπίσκοπος τὸ1640...»

Ο Εμμανουήλ Καλαφάτης(Συλλογή Ανθέων και ο Άγιος Νεομάρτυς Κωνσταντίνος ο έξ Ύδρας,Πειραιύς 1936) γράφει: «Η τότε πόλις εκτίσθη με σχέδιον μοναστηριακόν (ώς κάστρον αήττητον από βαρβάρους δι’αυτό εκτίσθη και σε ανηφορικόν ύψος ώς σήμερον εμφαίνεται) με πρώτην εκκλησίαν της νήσου την Γέννεσιν του Χριστού (τον Χριστόν)..»

Σημείωση: 

Ο Αντώνιος Μανίκης, εκφράζει ζωηρότατες αμφιβολίες για το έτος κτίσεως της εκκλησίας του Χριστού, διότι θεωρεί πως είναι αδύνατο, οι Ορθόδοξοι χριστιανικοί πληθυσμοί που εγκαταστάθηκαν στην Ύδρα, αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, να μην είχαν αναλάβει την μέριμνα να οικοδομήσουν οίκους λατρείας. Θεωρεί πως είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί επακριβώς η χρονολογία της κτίσεως του πρώτου ναού, λόγω των ανακαινήσεων, των οποίων αυτοί υπέστησαν κατά την πάροδο των αιώνων.