Το πατροπαράδοτο έθιμο της καύσης του Ιούδα

Ένα πατροπαράδοτο έθιμο της Ύδρας είναι και το κάψιμο του «Ιούδα» που τηρείτε ανελλιπώς κάθε χρόνο το Πάσχα.

Tο κάψιμο του «Ιούδα» τα παλιά χρόνια

Όπως μας αναφέρει ο Ν. Γ. Χαλιορής, στην Ύδρα, όλες οι ενορίες του νησιού τηρούσαν το έθιμο του «Ιούδα» την Κυριακή του Πάσχα, έτσι η κάθε ενορία –και ήταν αρκετές- έκαιγε τον δικό της ομοίωμα του «Ιούδα».

Μάλιστα όλες οι ενορίες συναγωνίζονταν ποια θα φτιάξει τον καλύτερο ομοίωμα και ήταν τόσο μεγάλος ο ανταγωνισμός που  κάθε βράδυ της Μ. Εβδομάδας, στις εκκλησίες «έβγαινε» δίσκος για να αγορασθούν τα υλικά της κατασκευής του ομοιώματος.

Οι νέοι της κάθε ενορίας κατασκεύαζαν  ένα ομοίωμα ανθρώπου το γέμιζαν με άχυρα, και διάφορες εκρηκτικές ύλες (τρακατρούκες, βεγγαλικά κλπ) και το έντυναν με ρούχα. Στο ομοίωμα αυτό το ένα χέρι –το αριστερό- ήταν τεντωμένο και στο ύψος του ώμου με τα δάκτυλα μαζεμένα σαν γροθιά και τον δείκτη –που τον ονόμαζαν «λιχανό»- τεντωμένο, εκεί κρεμούσαν ένα σακουλάκι  που ήσαν τα «τριάκοντα αργύρια» της προδοσίας. Το δεξί χέρι το κάνανε σαν κουλούρι με τον δείκτη τεντωμένο στο ύψος του δεξιού κροτάφου που το εξηγούσαν σαν «Βάνε νου». Μόλις ετοίμαζαν τον «Ιούδα» τον έβαζαν σε μια αποθήκη για φύλαγμα και το πρωί της ημέρας του Πάσχα, λίγο μετά τις 10.00 το έβαζαν επάνω σε ένα γαϊδούρι και το περιέφεραν πρώτα στην γειτονιά τους και μετά σε όλες τις γειτονιές της Ύδρας με φωνές και αλαλαγμούς.

Κατά την διάρκεια της περιφοράς του  «Ιούδα» σήμαιναν οι καμπάνες των εκκλησιών και ο κόσμος παρακολουθούσε από τα παράθυρα και τα λιακωτά των σπιτιών αυτή την εύθυμη περιφορά κατόπιν το τοποθετούσαν στην λάκα –πλατεία- της ενορίας τους και το κρέμαγαν

Το απόγευμα τα παλληκάρια της ενορίας με παλιά ντουφέκια, τρομπόνια, καραμπίνες, καριοφίλια  και άλλα όπλα μαζί με τον ιερέα της ενορίας τους, τους ενορίτες αλλά και κόσμο που παρακολουθούσε, πηγαίνανε στην λάκα που ήταν στημένος και κρεμασμένος ο «Ιούδας».

Εκεί αφού όλα ήταν έτοιμα, έβαζαν φωτιά στα δεμάτια από ξύλα ή άχυρο που ήταν από κάτω του ομοιώματος και άρχιζαν όλοι μαζί να πυροβολούν τον «Ιούδα», γεμίζοντας τα όπλα και πυροβολώντας κάνανε στάχτη το ομοίωμα.

Ο καλύτερος όμως «Ιούδας» ήταν της ενορίας του Αγίου Γεωργίου και μάλιστα τον έκαιγαν τελευταίο.

 Όταν όλες οι ενορίες είχαν κάψει τα δικά τους ομοιώματα από τους δικούς τους «Ιούδες» όλος ο κόσμος συνέρεε στην λάκα του Αγίου Γεωργίου (πλησίον του φαρμακείου Ραφαλιά), εκεί γινόταν το μεγαλοπρεπέστερο κάψιμο του «Ιούδα» της ενορίας του Αγίου Γεωργίου και για αυτό φρόντιζε κάποιος που ονομάζονταν Αντρίκος.

Ο Αντρίκος εργαζόταν όλο σχεδόν τον χρόνο για το έθιμο αυτό και με δικά του έξοδα παράγγελλε στο Ναύπλιο σε ειδικό τεχνίτη και πυροτεχνουργό το ομοίωμα του  «Ιούδα» που ήταν ένα σωστό πυροτέχνημα!!! Από αυτό το έθιμο όμως δεν έλειπαν και τα ατυχήματα που κάποιες φορές στοίχιζαν ανθρώπινες ζωές ή χάσιμο κάποιων μελών του σώματος…

Στο γήπεδο (παλιότερα)

Το έθιμο με το κάψιμο του «Ιούδα» συνεχίστηκε στο γήπεδο του νησιού, εκεί μάλιστα γινόταν συναγωνισμός από τους κατασκευαστές,  για την ποιο δυνατή σε κρότο «μπομπίτσα», βαρελότο, κροτίδα αφού μετά το κάψιμο του ομοιώματος ακολουθούσε ομοβροντία εκρήξεων αυτοσχέδιων εκρηκτικών κατασκευών.

Στο λιμάνι (τώρα)

Από τις αρχές τις δεκαετίας του ’90 το έθιμο με το κάψιμο του «Ιούδα» μεταφέρθηκε στο ανατολικό τμήμα του λιμανιού της Ύδρας και το κάψιμο του πλέον έχει περιβληθεί με μεγαλοπρέπεια, παρουσία ντόπιων αλλά και επισκεπτών του νησιού.