Επερώτηση για την διαφήμιση και τις μελέτες για την προβολή και τις συνθήκες τουρισμού σε τουριστικές περιοχές της Αττικής από τον Περιφερειακό σύμβουλο Π. Ι. Ασημακόπουλο

Προς Πρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου κ. Χρήστο Θεοδωρόπουλο
Κοινοποίηση Περιφερειάρχη Αττικής κ. Γεώργιο Πατούλη
Περιφερειακές Παρατάξεις Περιφέρειας Αττικής
Ανεξάρτητους Περιφερειακούς Συμβούλους Περιφέρειας Αττικής

(δια του Προέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής)

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ: Για την διαφήμιση και τις Μελέτες για την προβολή & τις συνθήκες Τουρισμού ως προς την εξυπηρέτηση και τις συνθήκες για τις τουριστικές Περιοχές: Της Π.Ε. Νήσων, Π.Ε. Πειραιώς, Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών, Π.Ε. Ανατολικής Αττική & ΠΕ Νοτίων Προαστίων (σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κανονισμού Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής)
(σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κανονισμού Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Το 2003 έγινε η πρώτη σύγχρονη Μελέτη Τουριστικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής μέσω του ΕΟΤ. Η Τελευταία Μελέτη με κάποιες αλλαγές αναγκαστικές λόγο των πολιτικών εξελίξεων λόγο των οικονομικών και των πολιτικών εξελίξεων εκείνης της Περιόδου  έγινε το 2018, από την απερχόμενη Περιφερειάρχη κα Ρ. Δούρου. Η τωρινή διοίκηση παρατηρείται να μην έχει θωρακίσει και να μην έχει κάνει αναβάθμιση στις ανάγκες που παρουσιάστηκαν λόγο της Πανδημίας COVID στην οικονομία αλλά και στην εξυπηρέτηση και την ασφάλεια των Τουριστών αλλοδαπών αλλά και των Ελλήνων Τουριστών. Όπως έχει παρατηρηθεί και έλλειψη τις πρόβλεψης της Μελέτης ως προς τα καταλύματα "Air bnb" και των ξενοδοχείων αλλά και των παραδοσιακών ξενώνων.  Η Περιφέρεια Αττικής συγκεντρώνει το μεγαλύτερο αριθμό τουριστικών γραφείων. Αλλά παρατηρείται και παράτυπη εργασία από αλλοδαπούς αλλά και Έλληνες η οποίοι έχουν ως αυτοσκοπό την προσωπικό τους οικονομικό ώφελος με ότι αυτό συνεπάγεται για τους νόμιμους ταξιδιωτικούς πράκτορες και τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον Τομέα του τουρισμού. Το ξενοδοχειακό δυναμικό παρουσιάζει προβλήματα κυρίως ως προς την παλαιότητα, την ασφάλεια, την εξυπηρέτηση και την φερεγγυότητα. Κατά την διάρκεια των τελευταίων 20 ετών έχει παρατηρηθεί μία αναβάθμιση του τουριστικού τομέα στην Περιφέρεια Αττικής. Ο τουρισμός αποτελεί μείζονα πλουτοπαραγωγική πηγή, καταλαμβάνοντας σημαντικά ποσοστά στο ΑΕΠ και την απασχόληση.
Ανάμεσα στις πόλεις που έχουν εδραιωθεί πλέον στον διεθνή τουριστικό χάρτη είναι και η Αθήνα. Πρέπει να εξετάσουμε το φαινόμενο της στεγαστικής κρίσης που πλήττει πολλές περιοχές της πρωτεύουσας, καθώς και το πώς έχουν αλλάξει σημαντικά οι ισορροπίες στην αγορά κατοικίας.
Μοναχικοί ταξιδιώτες, ζευγάρια ή παρέες τουριστών με έναν μικρό αθηναϊκό χάρτη, μια βαλίτσα κι ένα κινητό στο χέρι αναζητούν σε εισόδους πολυκατοικιών το διαμέρισμα που έχουν κλείσει από το Διαδίκτυο. Την ίδια στιγμή, ο θόρυβος από τα μηχανήματα που εργάζονται για τις ανακαινίσεις των παλιών διαμερισμάτων επικρατεί παντού. Πρόκειται για τις πιο συνηθισμένες εικόνες που συναντά κανείς σήμερα σε κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Αλλά και στην Π.Ε Νήσων που είναι τουριστικός πόλος έλξης και η αιχμή του δόρατος για την τουριστική προβολή της Περιφέρειας Αττικής στον παγκόσμιο χάρτη της Τουριστικής βιομηχανίας.
 Η μεταβολή των τουριστικών τάσεων, η αλματώδης αύξηση των επισκεπτών, η οικονομία της ψηφιακής πλατφόρμας, η εύκολη μετακίνηση, τo Airbnb και η χρήση των ηλεκτρονικών εφαρμογών έχουν επηρεάσει ήδη καταλυτικά την ανθρωπογεωγραφία της πρωτεύουσας και έχουν συμβάλει στον «εξευγενισμό» (gentrification) πολλών κεντρικών περιοχών της Π.Ε. Νήσων, Π.Ε. Πειραιώς, Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών Π.Ε. Ανατολικής Αττική & Π.Ε. Νοτίων Προαστίων.
Το φαινόμενο του εξευγενισμού είναι απόρροια είτε της επίδρασης του διεθνούς ανταγωνισμού που κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία είτε παραγόντων που σχετίζονται με ατομικές επιλογές και προσωπικές προτιμήσεις.
Στη λογική αυτή η οργάνωση του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου εξαρτάται άμεσα από την τουριστική βιομηχανία, εξού και τα τελευταία χρόνια ολοένα και συχνότερα παρατηρούνται αξιοσημείωτες μεταβολές στην αθηναϊκή μητρόπολη στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών. Είναι προφανές ότι ο καταναλωτισμός καθορίζει και επηρεάζει πλέον το αστικό περιβάλλον. Άμεση συνέπεια αυτής της τάσης είναι η εμπορευματοποίηση της στέγασης, αφού σταδιακά τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την περιοχή στην οποία διαμένουν, μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν στις αυξανόμενες τιμές των ενοικίων.
Αν σταθούμε στα τελευταία στατιστικά στοιχεία, θα δούμε ότι το ανοδικό τουριστικό σερί συνεχίζεται, ενώ μόνο το τελευταίο οκτάμηνο η συνολική επιβατική κίνηση σημείωσε άνοδο 6,7%, τη στιγμή που τα έσοδα προσέγγισαν τα 17 δισ. ευρώ. Το τουριστικό κύμα αναδιάρθρωσε πολλές περιοχές της πόλης, ενίσχυσε τη δυναμική διαμόρφωσης εμπορικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και μετασχημάτισε την καθημερινότητα σε ολόκληρες γειτονιές.
 
Στο παρελθόν, ιδιαίτερα τις δεκαετίες του '90 και του 2000, διάφορες περιοχές της Αθήνας, όπως του Ψυρρή, το Γκάζι και η Πλάκα, γνώρισαν έναν μεσαίας κλίμακας εξευγενισμό, ο οποίος όμως παρέμεινε ανολοκλήρωτος εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008. Στη διάρκεια των ετών της οικονομικής κρίσης, οι τιμές των ακινήτων υπέστησαν καθίζηση σε ποσοστό που άγγιζε το 40% στις κατοικίες και το 30% στα γραφεία. Ωστόσο, αυτή η κάμψη, σε συνδυασμό με τη μαζική οικιστική εγκατάλειψη και την υψηλή φορολογία, αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος προκειμένου το κέντρο και οι όμορες περιοχές να αποκτήσουν αργότερα νέα δυναμική. Αυτό το διάστημα η πρωτεύουσα βίωσε μια τουριστική καθίζηση από την οποία προέκυψαν ποικίλες διακυμάνσεις στην αστική γεωγραφία της πόλης. Σταδιακά, άλλαξε η φυσιογνωμία πολλών περιοχών, μικρής κλίμακας εμπορικές και βιοτεχνικές χρήσεις που παραδοσιακά επιβίωναν σε κεντρικές γειτονιές της πόλης εκτοπίστηκαν και αντικαταστάθηκαν από μεγαλύτερης κλίμακας εμπορικές χρήσεις προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των νεοεισερχόμενων κατοίκων, ενώ ο κοινωνικός και οικονομικός πυρήνας πολυάριθμων συνοικιών επηρεάστηκε, είτε θετικά είτε αρνητικά. Όμως, σύμφωνα με ειδικούς στον χώρο της κτηματαγοράς, ειδικά το Airbnb έχει εξελιχθεί σε μεγάλο «βραχνά» για τους ενοικιαστές, είτε γιατί δεν μπορούν να βρουν εύκολα σπίτι είτε γιατί οι μακροχρόνιες μισθώσεις αποτελούν παρελθόν. Είναι προφανές ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα μίσθωσης των ακινήτων έχει επιφέρει μετάλλαξη στον πολεοδομικό χάρτη. Για πολλούς παραμένει μια σημαντική πηγή εισοδήματος, για άλλους όμως αποδεικνύεται ένα αξεπέραστο εμπόδιο όσον αφορά την εύρεση κατοικίας. Από τη μια είναι ο τεράστιος τζίρος από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, που ξεπερνά τα 800 εκατομμύρια ευρώ, και από την άλλη το αδιέξοδο πολλών ενοικιαστών, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τη διαδικασία της έξωσης.
Μόνο στο κέντρο της πρωτεύουσας οι καταχωρίσεις ακινήτων στην Airbnb αγγίζουν τις 6.500 και εντοπίζονται σε κομβικές περιοχές της πόλης, όπως το Κουκάκι, το Μεταξουργείο, ο Kεραμεικός και το Θησείο. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ενοικιαστές βρέθηκαν από τη μία στιγμή στην άλλη στον δρόμο, καθώς υπέστησαν έξωση προκειμένου οι ιδιοκτήτες να μετατρέψουν τα διαμερίσματά τους σε Airbnb. Ενδεικτικά, ο αριθμός των ακινήτων που συμπεριλαμβάνονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα Airbnb ξεπερνά τα 50.000 πανελλαδικά, με μέση τιμή διανυκτέρευσης τα 55 ευρώ και το ετήσιο κέρδος να φτάνει τα 3.300 ευρώ. Όσον αφορά το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ο αριθμός των ακινήτων μόνο στην Airbnb αγγίζει τα 1.100 και το μέσο εκτιμώμενο μηνιαίο εισόδημα ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.
Δεδομένης της αύξησης των τιμών ενοικίασης και της έλλειψης επαρκούς αριθμού διαθέσιμων ακινήτων, το ενδιαφέρον έχει αρχίσει να μετατοπίζεται σε άλλα σημεία, κοντινά σε δημοφιλείς προορισμούς, όπως το Παγκράτι, τα Εξάρχεια, το Μετς, το Μεταξουργείο, οι Αμπελόκηποι, ο Κεραμεικός και το Γκάζι.
Επιπλέον, έχουμε και την εμφάνιση εταιρειών που μισθώνουν, ανακαινίζουν και αξιοποιούν κατοικίες αλλά και εγκαταλελειμμένα κτίρια, ενώ καταλυτική είναι η επιρροή του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», μέσω του οποίου πολλοί επενδυτές, εξασφαλίζοντας άδεια διαμονής στην Ελλάδα, αποκτούν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στη Συνθήκη Σένγκεν, ώστε να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά.
Αξιοποιώντας όχι μόνο κατοικίες αλλά και επαγγελματικά κτίρια, διαμορφώνουν ένα νέο σκηνικό στον κοινωνικό χάρτη της Αθήνας. Στη χώρα μας την πρώτη θέση στη χορήγηση της βίζας έχουν οι Κινέζοι και ακολουθούν οι Ρώσοι και οι Τούρκοι.
Σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα, η Airbnb διαμορφώνει πλέον και μια νέα τάση μέσα από την αξιοποίηση παλιών, άδειων και ερειπωμένων κτιρίων της πόλης. Εδώ και λίγο καιρό στο κέντρο της Αθήνας εγκαταλελειμμένα κτίσματα μετατρέπονται, με τη βοήθεια μεγάλων αρχιτεκτονικών γραφείων, σε mini ξενοδοχεία, στοχεύοντας στην καθημερινή περιήγηση επισκεπτών στο αστικό τοπίο. Ακόμα και σε οικοδομήματα όπου στεγάζονται γραφεία εταιρειών διαπιστώνει κανείς ότι στους δύο τελευταίους ορόφους υπάρχουν διαμερίσματα που μισθώνονται από την Airbnb.
Κατά συνέπεια, δίνει ένα επιπλέον κίνητρο ώστε η πόλη να μην αντιμετωπίζεται μόνον ως πεδίο αναψυχής αλλά και ως χώρος κατοίκησης από ανθρώπους που θέλουν να αποκτήσουν μια βιωματική σχέση με την Αθήνα, μαγειρεύοντας, ψωνίζοντας, αγαπώντας τελικά την πόλη σε όλα τα επίπεδα.
Eπίσης, αν εστιάσουμε στο εμπορικό τρίγωνο, θα διακρίνουμε ότι η κύρια κατοικία σχεδόν απουσιάζει ως χρήση, ενώ πολλές μικρές επιχειρήσεις κλείνουν, μη μπορώντας να αντέξουν στον ανταγωνισμό της αγοράς. Τα εμπορικά καταστήματα και οι μικρές βιοτεχνίες μετατρέπονται σε μπαρ, καφετέριες και εστιατόρια, δίνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο μερικές ευκαιρίες μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Η κατακόρυφη ανάπτυξη της οικονομίας του διαμοιρασμού, η αύξηση των ενοικίων, η έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων, το αίσθημα ανασφάλειας, ο θόρυβος και οι δικαστικές προσφυγές συνθέτουν τη νέα πραγματικότητα σε μια Αθήνα που πλέον συγκαταλέγεται στις δεκαπέντε πιο ελκυστικές πόλεις πανευρωπαϊκά. Η επιτακτική ανάγκη της διαχείρισης του υπερ-τουρισμού, του αθέμιτου ανταγωνισμού και η θέσπιση ρυθμίσεων εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας βρίσκονται διαρκώς στην ημερήσια διάταξη, προκειμένου να μην αυξηθούν περαιτέρω οι κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες.
Ο τουρισμός ως ανάπτυξη ή ως πρόβλημα; Λόγος ή αντίλογος υπέρ του εξευγενισμού ιστορικών συνοικιών; Η Αθήνα ως ένας σημαντικός υπερ-τοπικός πόλος αναψυχής ή ως μια πόλη μη βιώσιμη για τους κατοίκους;
Προφανώς, βρισκόμαστε στο σημείο της αναζήτησης ενός νέου κοινωνικού νοήματος ως μέρους μιας παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο, το μόνο σίγουρο είναι πως το δικαίωμα για αξιοπρεπή στέγαση πρέπει να περιφρουρηθεί.
Επερωτάται λοιπόν η Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής και οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες και εντεταλμένοι περιφερειακοί σύμβουλοι;
(σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κανονισμού Λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου)
1. Παρακαλώ μου κάνετε παροχή στοιχείων των Μελέτων Τουριστικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής που έχουν γίνει από Σεπτέμβριο του 2019 εώς τον Φεβρουάριο 2022, και το κόστος αυτών των μελετών που επιβαρύνει το προϋπολογισμό της Περιφέρειας Αττικής;
2. Μπορούμε να έχουμε αναλυτικά τους στόχους που επιτεύχθηκαν από την πραγματοποίηση της τελευταίας Μελέτης για την Τουριστικής Ανάπτυξη της Περιφέρειας Αττικής και το κόστος αυτής;
3. Σκοπεύει να δώσει η Περιφέρεια Αττικής αποζημιώσεις στους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις περιοχές της ΠΕ Νήσων, ΠΕ Πειραιώς, ΠΕ, Κεντρικού Τομέα Αθηνών ΠΕ Ανατολικής Αττική & ΠΕ Νοτίων Προαστίων που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία του Covid μέσο του ΕΟΤ;
4. Σε πόσο χρονικό διάστημα θα δοθούν οι αποζημιώσεις και με ποιους τρόπους, και αν έχουν προβλεφθεί από την τελευταία Μελέτη Τουριστικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής αποζημιώσεις για επιχειρήσεις και επιχειρηματίες για τις περιοχές των:  ΠΕ Νήσων, ΠΕ Πειραιώς, ΠΕ, Κεντρικού Τομέα Αθηνών ΠΕ Ανατολικής Αττική & ΠΕ Νοτίων Προαστίων;
 5. Με πιο τρόπο η Περιφέρεια Αττικής και αν το προβλέπει η Τελευταία Μελέτη Τουριστικής Ανάπτυξης για την Περιφέρεια Αττικής θα περιφρουρήσει το δικαίωμα για αξιοπρεπή στέγαση, και θα καταπολεμήσει την παράτυπη εργασία σε όλα τα πόστα που αφορούν την βιομηχανία του τουρισμού;
6. Τι έσοδα και τι έξοδα, πιο το κέρδος ποια η ζημία, αν υπήρχαν κέρδη ή ζημία στα ταμεία της Περιφέρειας Αττικής από την τελευταία Μελέτη που πραγματοποιήθηκε για την Τουριστική Ανάπτυξη, για την Περιφέρεια Αττικής, θα μπορούσατε να μου παρέχεται τα προβλεπόμενα στοιχεία;

«Ανεξάρτητος»

Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής

Π.Ε. Πειραιώς

Παναγιώτης Ι. Ασημακόπουλος